به گزارش چنارنیوز، واپسین روز فصل پاییز در حال گذر است و مردم کوهچنار مانند سایر نقاط ایران خود را برای آیین شب نشینی طولانی‌ترین شب سال آماده می کنند و یادآوری رسوم محلی شب یلدا به ماندگاری این سنت های زیبای محلی کمک می کند.
آیین هشت هزار ساله یلدای ایرانی که آذر ماه امسال در نشست کمیته بین‌الدولی پاسداری از میراث‌فرهنگی ناملموس یونسکو ثبت شده در مناطق مختلف کشورمان با رسوم رسمی و محلی برگزار می شود و مردم کوهچنار هم سنت های زیبایی در این شب دارند.
طولانی ترین شب سال در این نقطه از کشورمان افزون بر آیین های مرسوم مانند دور هم نشینی و فال با اشعار حافظ با شاهنامه خوانی و متیل گویی(قصه خوانی )، فال گرفتن با شکستن گردو از روی پوکی و یا پُری آن،آتش روشن کردن و چاله گرم‌کنون پاس داشته می شود.
مردم این خطه از کشور نخستین روز دی ماه تا روز دهم بهمن را چله بزرگ و از دهم بهمن تا بیستم اسفند را چله کوچک می دانند و کارشناسان زبان و ادبیات فارسی تاکید می کنند که یلدا یک واژه سریانی به معنی زایش است و این واژه اشاره به طلوع خورشید پس از یک شب طولانی دارد بنابراین بهتر است طولانی ترین شب سال با نام چله خوانده شود.
شاهنامه خوانی و فال حافظ
شاهنامه خوانی گل سرسبد شب نشینی های گذشته های نه چندان دور همه فصول سال در این سرزمین بوده اما با تغییر سبک و سیاق زندگی که سال های اخیر پررنگ شده این آیین حماسی در بیشتر مناطق کوهچنار محدود به نخستین شب چله یا همان یلدا شده است .
شهروندان کوه‌چناری در شب چله به یاد روزگاران نه چندان دوری که شاهنامه برای آنان هم رسانه بود، هم معلم و مهمترین بهانه برای دورهمی ها بود دل به نوای شاهنامه خوانی به ویژه داستان هایی چون بیژن و منیژه ، رستم و سهراب و سیاوش می دهند.
از سنت های دیرینه این شب، علاوه بر شاهنامه خوانی، حافظ خوانی نیز هست که از قدیم الا یام در بین خانواده های ایرانی مرسوم بوده است. به این صورت که بزرگ جمع برای افراد دیگر فال حافظ می گیرد و اشعار عاشقانه حافظ را می خواند.
بنابراین در شب یلدا تنها شب نشینی و خوردن انواع خوراکی ها و میوه ها، این شب را لذت بخش و بسیار به یاد ماندنی نمی کند، بلکه داشتن لبخند و صفای دل و تفال به حضرت عشق، حافظ است، که به لحظات سرد زمستان، گرمی می بخشد.
متیل گویی
یکی از زییایی‌های متفاوت شب چله در این خطه متیل گویی یا قصه گویی مادر بزرگ‌ها برای نوه‌ها است، در این آیین مادربزرگ برای نوه‌ها از متیل‌ها و داستان‌های باستانی سخن به میان می‌آورند و آنان را مجذوب این داستان های افسانه می کنند.
آیین اجاق (آتش روشن کردن)
اجاق یا به گویش محلی اوجاق در فرهنگ مردم کوهچنار جایگاه ارزشمندی دارد به طوری که گذشته های نه چندان دور شهروندان در گفت و گوهای خود به آن قسم می خوردند.
آنان آتش روشن کردن را راهی برای دوری از اهریمن می دانند و می گویند که دوران قدیم برای در امان بودن از خطر اهریمن، در این شب همه دور هم جمع می‌شدند و با برافروختن آتش از خورشید طلب برکت می‌کردند.
شهروندان کوهچنار در گذشته های دور اعتقاد داشتند روشن کردن آتش در دور هم نشینی این شب تحمل سرمای زمستان را بیشتر کرده و همدلی بیشتر می شود.
غذاها و خوراکی های سنتی شب یلدا در کوهچنار
اما یکی از مهمترین جلوه های خاص شب چله در کوهچنار سفره شب یلداست که به دلیل استفاده از غذاهای و خوراکی های محلی متفاوت از سایر نقاط کشورمان است.
مردم کوه‌چنارمعتقد هستند که برای اینکه زمستان پر بارش و برفی داشته باشند باید در شب اول چله غذاهای محلی مانند حاوی برنج مصرف کنند به همین دلیل استفاده از غذاهایی مانند آش ماست و شیر برنج،آش کارده،شله ماش و شله بادام در این شب مرسوم است.
استفاده از آجیل محلی موسوم به گندم برشته که از گندم، کنجد، کلخنگ، بادام،کشمش و انجیر خشک درست شده است از دیگر بخش های متفاوت سفره شب یلدا در کوهچنار است.
کارشناسان حوزه بهداشت و درمان تاکید می کنند که آجیل محلی گندم برشته به دلیل داشتن نمک کمتر و شیرینی موجود در آن که شامل قندهای طبیعی است سالم تر از شیرینی ها و آجیل های امروزی است.
اصلی ترین میوه شب یلدا در کهگیلویه و بویراحمد انار است اما در سال های اخیر هندوانه هم به سفره شب یلدای مردم این خطه راه یافته است.
گذشتگان معتقد بودند که انار مایه برکت و باروری است و این تفسیر را بخاطر دانه های زیاد و همچنین رنگ قرمزی که دارد نماد خورشید و شادی می دانستند،این میوه در دین زرتشتی از مقدسات محسوب می شود و در مراسم دینی زرتشتیان از شاخه ها و میوه آن بکار می رود.
بیشتر بخوانید: شب یلدا با حضور اقوام مختلف در قائمیه
